Diz qapağı bədənin bütün ağırlığını daşıyır. Gəzərkən qapaqlar bu ağırlığın 3 qatını, əyilərkən 5, qaçarkən 10 qat artığını hiss edir.
Diz qapağı bədənin bütün ağırlığını daşıyır. Gəzərkən qapaqlar bu ağırlığın 3 qatını, əyilərkən 5, qaçarkən 10 qat artığını hiss edir.
Diz qapağı bədənin bütün ağırlığını daşıyır. Gəzərkən qapaqlar bu ağırlığın 3 qatını, əyilərkən 5, qaçarkən 10 qat artığını hiss edir. Buna görə də zədələnməyə daha çox meyllidir.
Dizin ön hissəsindəki ağrıların əsas səbəbləri revmatik xəstəliklər, infeksiyalar, qığırdaq problemləri, diz bağları, menisk problemləri, pilləkənlərlə qalxıb enmək, uzun müddət oturduqdan sonra ayaq üstə durmaq və s.dir
Diz qapağının altındakı toxuma (qığırdaq) yumşalıb parçalandıqda diz qapağı ağrısı yaranır. Əzələlərin dayaq nöqtəsi olan diz qapağında hiss edilən ağrı, diz qapağının arxa səthində və ya bud sümüyündə olan qığırdaq zədələndikdə və təzyiqi bərabər paylaya bilmədikdə şiddətlənir.
Diz qapağı ağrısı, əsasən oturan vəziyyətdə işləyən insanlarda və oturarkən çarpaz oturma mövqeyinə üstünlük verən insanlarda müşahidə olunur. Ağrının şiddəti və forması xəstəliyin növündən asılı olaraq dəyişir.
Oturaq həyat tərzi də bu ağrını meydana gətirən faktordur. Uyğun məşqlərlə əzələ gücünü artıraraq dizdəki yükün azaldılması və diz qapağının uyğun vəziyyətdə saxlanması diz qapağı ağrılarının qarşısının alınmasında mühüm rol oynayır. Digər tərəfdən həddindən artıq əyilməyi və ayaq üstə durmağı tələb edən məşqləri yerinə yetirərkən bədən çəkisi omba yerinə dizə ötürülür, bu da dizdə aşınmaya və zamanla diz qapağı ağrılarının yaranmasına səbəb olur. Xəstənin hazırkı çəkisinin diz qapağının daşıya biləcəyi yükdən çox olması da diz qapağı ağrısını meydana gətirir.
Diz qapağının arxasındakı ağrı daha çox Beyker kisti, artrit, infeksiya və zədə kimi səbəblərdən yaranır.
Baker kistası diz arxasında topağa bənzər şişlik və ağrı ilə ortaya çıxan bir damar xəstəliyidir. Əsasən 40 yaşdan yuxarı insanlarda görülən bu kist, zərbələr və travmalar, ya da yaşa bağlı sümük degenerasiyası və aşınması, osteoartrit və romatoid artrit kimi revmatik xəstəliklər nəticəsində meydana gələ bilər. Müalicə olunmazsa, şiş partlayır və nəticədə oynaqdan ayrılan maye baldırlara doğru axır. Mayenin axdığı baldır nahiyəsində əhəmiyyətli dərəcədə qızartı və şişkinlik yaranır, həmçinin qan laxtaları əmələ gələ bilər.
Artrit, oynaqların iltihabıdır. Diz arxası da daxil olmaqla, diz oynağının hər hansı bir yerində ağrıya səbəb ola bilər. Artriti tək bir səbəblə əlaqələndirmək mümkün deyil. Səbəblər artritin növündən asılı olaraq dəyişir.
Səbəbi əsasən yaşlanma və dizdən həddindən artıq istifadədir. Qığırdaqların, eləcə də onun bağlarının və altındakı sümüyünün zədələnməsi ağrıya və hərəkətin məhdudlaşmasına səbəb olur. 40 yaşdan yuxarı şəxslərdə xüsusilə diz və əllərdə daha çox rast gəlinir.
Tibbdə romatoid artrit (oynaq revmatizmi) kimi tanınan iltihablı revmatizm otoimmun sistemdə pozulma nəticəsində baş verir; Xəstənin immun sistemi səhvən bədənin öz toxumalarına, xüsusən də oynaq toxumalarına hücum etdikdə baş verir. Bu hücum nəticəsində yaranan iltihab sinoviumun qalınlaşmasına səbəb olur, beləliklə, oynaqdakı qığırdaq və sümük toxumasını məhv edir, vətər və bağları zəiflədir və zamanla oynağın təbii formasını və hərəkətliliyini itirməsinə səbəb olur.
Artritdən yaranan xəsarət və ya stress maye yığılmasına səbəb ola bilər. Əzələ, tendon, bağ və ya digər birləşdirici toxuma zədələnməsi hamstring ağrısına səbəb ola bilər. Bu cür xəsarətlər kəskin ola bilər və ya həddindən artıq istifadə nəticəsində yarana bilər. Hamstring zədələri, menisk yırtıqları və posterior çarpaz bağ (PCL) zədələri diz arxasında ağrıya səbəb ola biləcək üç zədədir.
Uşaqlıqda baş verən diz ağrıları adətən sümüklərin böyüməsi ilə əlaqədar olur və bu ağrılar 14-15 yaşdan sonra zamanla azalaraq yox olur.
Yetkinlərdə ağrılar aktiv və sıx iş həyatına bağlı ola bilər, ya da oturaq həyat tərzi və yol qəzaları, sınıqlar və çıxıqlar kimi yumşaq toxumaların zədələnməsi səbəbindən baş verə bilər. Menisküs zədələri gənclərdə və xüsusən də idmançılarda diz ağrılarının ən çox görülən səbəblərindən biridir. Ani hərəkətlər və fırlanma zamanı meydana gələ biləcək menisk yırtıqları; Hərəkət edərkən və əyilərkən diz ağrısı, bükülmə, pilləkənlərlə qalxıb enə bilməmək kimi şikayətlərə səbəb olur. Tipik olaraq, yeniyetmələrin ön diz ağrısı qeyri-adekvat məşq nəticəsində inkişaf edir. Çox vaxt bir əzələ qrupu digərindən daha çox işlədikdə baş verir. Nəticədə meydana gələn balanssızlıq qeyri-bərabər gərginliyə səbəb olur.
Yaşı 65-dən yuxarı olan insanlarda isə adətən əhənglənmə adlanan “degenerativ osteoartroz” və ya “qonartroz” nəticəsində yaranır.
Diz ağrılarının müalicəsində dərman, manual terapiya, iynə vurma, bantlama kimi üsullar tətbiq edilir. Diz ətrafındakı şiş üçün bantlama üsulundan istifadə edilə bilər. Diz oynaqlarının sabit durması lazım olan vəziyyətlərdə manual terapiyaya müraciət edilir və məşqlərlə dəstəklənir. Diz ətrafındakı əzələləri gücləndirmək üçün məşqlər effektiv üsul sayılır.
