Əllərini həddindən artıq, güclə istifadə edən və təkrarlanan hərəkətlər edən insanlarda daha çox rast gəlinən “Karpal Tunel Sindromu” əl və barmaqlarda ağrı, uyuşma və hissiyatsızlıq ilə özünü göstərir. Boyun disk yırtığı kimi müxtəlif xəstəliklərlə qarışdırıla bilən bu xəstəlikdən qorunmaq üçün əllərdə, biləklərdə və barmaqlarda gücləndirici məşqlər edilərək əzələlər gücləndirilməli və bu bölgələr hərəkətsiz qalmamalıdır.

Karpal tunel sindromu nədir?

Biləkdəki karpal tunel, sümüklər və bağlarla əhatə olunmuş dar bir sahədir. Median sinirin bilək tunelindən keçərkən sıxılması nəticəsində əl və qolda uyuşma, ağrı və qarışqalanmaya karpal tunel sindromu deyilir.

Karpal tuneldə barmaqların hərəkətini təmin edən vətərlər və median sinirlər var. Median sinir barmaqların (baş barmaq, şəhadət, orta və üzük) hiss etməsinə və müəyyən hərəkətlər etməsinə imkan verir.

Əlamətləri nələrdir?

Karpal tunel sindromunun meydana gəldiyi hallarda aşağıdakı simptomlar meydana gəlir:

  • Əllərdə və barmaqlarda uyuşma, yanma və ağrı
  • Əllərdə gücsüzlük və zəiflik
  • Barmaqlarda şişkinlik hissi
  • Barmaqların ucunda hissiyatın azalması
  • Barmaqlardan ələ və qola yayılan qarışqalanma


Bu simptomlar xüsusilə gecələr daha çox görülür və insanların narahat yatmasına və ya hətta yuxudan oyanmasına səbəb olacaq qədər narahatedici ola bilər. Sıxmaq, daşımaq və ya təmizləmək kimi əl tələb edən işlər zamanı ağrı və uyuşma baş verir. Bu ağrı və uyuşma çiyin və boyuna qədər uzana bilər. Xəstəliyin sonrakı mərhələlərində baş barmaq əzələlərinin zəifləməsi, gücsüzlük və tutma hərəkətlərində çətinliklər yaranır.

Karpal tunel sindromumun yaranma səbəbləri

Bu narahatlıq karpal kanalda artan təzyiqdən qaynaqlanır. Bu təzyiq əlin vəziyyətindən asılıdır. Xəstəliyin səbəbləri arasında bilək ətrafındakı sınıqlardan sonra yaranan təzyiq, vətər qişalarının infeksiyası və ya qalınlaşması, müəyyən hərəkətlərin tez-tez təkrarlanması, hamiləlik zamanı hormonal dəyişikliklərin kanalı daraltması, yaşlılarda toxumaların elastikliyinin itməsi və kanalın ətrafındakı bağın daha da sərtləşməsi daxildir.

Diaqnozu necə qoyulur?

Şikayətlərin sorğulanması, müayinə nəticələri və Elektromiyoqrafiya (EMG) adlı bir növ sinir elektrodunun alınması ilə karpal tunel sindromunun diaqnozu yüzdə 95-də qoyula bilər. EMQ mənfi olmasına baxmayaraq xəstəliyin mövcud olduğu hallarda müayinə nəticələrinə və şikayətlərə əsasən qərar verilməlidir. Bu xəstəlik bəzi hallarda servikal disk yırtığı ilə qarışdırıla biləcəyi üçün müayinələrə boyun MRİ də əlavə edilə bilər.

Müalicəsi necə edilir?

İlk növbədə əlləri və biləkləri gərginləşdirən işlərdən qaçınılmalı, həddindən artıq gərginlik tətbiq edilməməlidir. Əllərini və barmaqlarını iş üçün istifadə edən insanlar biləklərini daim əyilmiş vəziyyətdə saxlamamalıdırlar. Bundan əlavə, əlləri, biləkləri və barmaqları gücləndirən məşqlər etməklə əzələlər gücləndirilməlidir. Bu əraziləri hərəkətsiz qoymamaq qorunmada ən vacib məqamdır.

Karpal tunel sindromunun müalicəsində lokal ağrıkəsicilərdən və şişkinliyi aradan qaldıran gellərdən istifadə etmək faydalıdır. Ancaq yalnız gecə istifadə ediləcək əl bilək şinləri və sinir ətrafına kortikosteroid enjeksiyonları son dərəcə təhlükəsiz və təsirli müalicəni təmin edir. Dərman və digər müalicələrə baxmayaraq ağrı və zəiflik şikayətləri davam edən və ya irəliləmiş xəstələrdə sadə lokal anesteziya altında edilən və təxminən 15 dəqiqə davam edən kiçik bir əməliyyatla tam sağalma əldə etmək mümkündür. İki həftəlik əl istirahətindən sonra xəstələr normal gündəlik həyatlarına qayıdırlar.

Karpal tunel sindromu ilə bağlı tez-tez verilən suallar

Karpal tunel sindromu ən çox kimlərdə olur?

İlk növbədə əlləri və biləkləri gərginləşdirən işlərdən qaçınılmalı, həddindən artıq gərginlik tətbiq edilməməlidir. Əllərini və barmaqlarını iş üçün istifadə edən insanlar biləklərini daim əyilmiş vəziyyətdə saxlamamalıdırlar. Bundan əlavə, əlləri, biləkləri və barmaqları gücləndirən məşqlər etməklə əzələlər gücləndirilməlidir. Bu əraziləri hərəkətsiz qoymamaq qorunmada ən vacib məqamdır.

Karpal tunel sindromunun müalicəsində lokal ağrıkəsicilərdən və şişkinliyi aradan qaldıran gellərdən istifadə etmək faydalıdır. Ancaq yalnız gecə istifadə ediləcək əl bilək şinləri və sinir ətrafına kortikosteroid enjeksiyonları son dərəcə təhlükəsiz və təsirli müalicəni təmin edir. Dərman və digər müalicələrə baxmayaraq ağrı və zəiflik şikayətləri davam edən və ya irəliləmiş xəstələrdə sadə lokal anesteziya altında edilən və təxminən 15 dəqiqə davam edən kiçik bir əməliyyatla tam sağalma əldə etmək mümkündür. İki həftəlik əl istirahətindən sonra xəstələr normal gündəlik həyatlarına qayıdırlar.

Digər xəstəliklərlə qarışdırıla bilərmi?

Əl bilək xəstəliyi digər sinirlərə təsir edən xəstəliklərlə qarışdırıla bilər. Xüsusilə servikal disk yırtığının simptomları ilə qarışdırılır. Bundan əlavə, oxşar problemlər sinir sistemini təsir edən digər metabolizm xəstəliklərində, xüsusən də şəkərli diabetdə müşahidə edilə bilər.

Müalicənin gecikməsi hansı nəticələrə səbəb ola bilər?

Xəstəliyin müalicəsinin uğurlu olması üçün tam diaqnoz qoyulmalıdır. Yaranan pozğunluqların bərpası gecikirsə və ciddi sinir zədəsi baş verərsə, müalicə ilə sağalmada çətinliklər yaranar və daimi əlillik yarana bilər.

Karpal tunel sindromu peşə xəstəliyidirmi?

Karpal tunel sindromunu tamamilə peşə xəstəliyi kimi təyin etmək düzgün deyil. Çünki əllərini həddindən artıq istifadə edən, özünü zorlayan və təkrarlanan hərəkətlər edən insanlarda daha çox rast gəlinir və bir çox xəstədə səbəb müəyyən edilə bilmir. Bu xəstəlik bilək sınıqları, yumşaq toxuma şişləri, damar və əzələ anomaliyaları kimi peşə ilə əlaqəli olmayan problemlərdə də görülə bilər.

Hansı yaş qrupunda daha çox rast gəlinir?

Xəstəliyə 40 yaşdan yuxarı qadınlarda, xüsusilə 40-60 yaş qrupunda 4 dəfə çox rast gəlinir.

Tags :

Paylaşmaq :