Lordoz, onurğanın bel və boyun nahiyələrində önə doğru təbii əyriliyini ifadə edir. Bu əyrilik, bədən duruşunu, tarazlığı və hərəkət qabiliyyətini dəstəkləyir.
Lordoz, onurğanın bel və boyun nahiyələrində önə doğru təbii əyriliyini ifadə edir. Bu əyrilik, bədən duruşunu, tarazlığı və hərəkət qabiliyyətini dəstəkləyir.
Normal olaraq 20-45 dərəcə olan lordoz bucağı həddindən artıq artarsa, hiperlordoz inkişaf edir və bel çuxuru dərinləşir.
Lordozun səbəbləri arasında pis duruş, piylənmə, əzələ tarazlığının pozulması, hamiləlik və onurğa zədələnməsi yer alır.
Əlamətləri arasında bel ağrısı, hərəkət məhdudluğu və duruş pozğunluqları var. Müalicə məşq, dərman, korse istifadəsi və ağır hallarda cərrahiyyəni əhatə edir. Qorunma yolları arasında düzgün duruş, mütəmadi məşq və çəki kontrolu ön plana çıxır.
Lordoz nədir?
Lordoz, onurğanın təbii əyriliklərindən biri olub, bel və boyun nahiyəsində önə doğru bir qıvrım əmələ gətirir. Bu təbii əyrilik bədənin dik dayanmasını, hərəkət zamanı tarazlığı təmin etməsini və yüklərin onurğa boyunca bərabər şəkildə paylanmasını dəstəkləyir.
Normal bir lordoz bucağının qorunması, onurğanın sağlam fəaliyyəti üçün kritik əhəmiyyətə malikdir.
Lordozun onurğadakı rolu
Lordoz, onurğanın lumbar (bel) və servikal (boyun) bölgələrində görünən önə doğru əyriliyi ifadə edir. Bu əyrilik bədən ağırlığını tarazlayır, zərbələrin təsirini azaldır (şok emilimi) və duruşun sabitliyini dəstəkləyir.
Onurğanın bu quruluşu həm hərəkət qabiliyyətinin, həm də yük daşıma qabiliyyətinin optimallaşdırılmasında mühüm rol oynayır.
Normal və anormal lordoz əyrilikləri
Normal bir lordoz əyriliyi bel nahiyəsində təxminən 20-45 dərəcə arasında bir bucağa malikdir və bu vəziyyət onurğa üzərindəki yükün bərabər şəkildə paylanmasına kömək edir. Ancaq lordoz əyriliyindəki anormal artım və ya azalma, onurğa sağlamlığı baxımından mənfi bir vəziyyət ola bilər.
Hiperlordoz olaraq bilinən həddindən artıq əyrilik artımı, bel çuxurunun dərinləşməsinə və qarın nahiyəsinin önə doğru çıxmasına səbəb ola bilər. Bu vəziyyət adətən duruş pozğunluqları, artıq çəki və ya əzələ balanssızlıqları ilə əlaqələndirilir.
Lordoz növləri hansılardır?
Lordoz, onurğanın təbii əyriliklərindən biridir və normal səviyyələrdə olduqda bədən duruşunu dəstəkləyir. Lakin bəzi hallarda bu əyrilik arta və ya azala bilər ki, bu da müxtəlif sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər.
Lordoz iki əsas bölgədə müşahidə olunur: lomber (bel) və servikal (boyun) bölgələr.
Lomber Lordoz (Bel Nahiyəsi)
Lomber lordoz, onurğanın bel nahiyəsindəki təbii içə doğru (içbükey) əyriliyi ifadə edir. Bu əyrilik bədənin ağırlığını tarazlamağa və hərəkəti asanlaşdırmağa kömək edir.
Həddindən artıq artması vəziyyətində “hiperlordoz” adlandırılır və aşağıdakı vəziyyətlərlə əlaqələndirilə bilər:
Əzələ zəifliyi və ya balanssızlığı: Qarın və kürək əzələlərinin zəifləməsi.
Pis duruş: Uzun müddət yanlış oturma və ya ayaqda durma.
Piylənmə (Obezite): Artıq çəki onurğaya əlavə təzyiqə səbəb ola bilər.
Müalicə adətən fizioterapiya, duruş təlimi və çəki idarəetməsindən ibarətdir.
Servikal Lordoz (Boyun Nahiyəsi)
Servikal lordoz, boyun nahiyəsindəki onurğanın təbii içə doğru (içbükey) əyriliyini təsvir edir. Bu əyriliyin həddindən artıq düzləşməsi və ya əksinə artması aşağıdakı vəziyyətlərə yol aça bilər:
Boyun ağrısı: Servikal bölgədəki anormal əyrilik əzələ gərginliyinə və ağrıya səbəb ola bilər.
Travma və ya zədələnmə: Qəzalar və ya ani zərbələr boyun əyriliyinə təsir edə bilər.
Ekran qarşısında uzun müddət qalma: Telefon və ya kompüterə davamlı olaraq baxmaq boyun əyriliyini poza bilər.
Müalicə, duruşu düzəldən məşqlər, erqonomik tənzimləmələr və zəruri hallarda fiziki terapiya ilə təmin edilə bilər.
Lordoz-un əlamətləri nələrdir?
Lordoz, onurğanın təbii əyriliyinin nəzərəçarpacaq dərəcədə artması ilə ortaya çıxan bir vəziyyətdir. Onurğanın bu anormal forması həm estetik görünüşə təsir edə, həm də gündəlik həyatda müxtəlif narahatlıqlara səbəb ola bilər.
Lordoz əlamətləri adətən bel nahiyəsində hiss edilən ağrılar, duruş pozğunluqları və hərəkət məhdudiyyətləri şəklində özünü göstərir. Bu vəziyyət irəlilədikcə, onurğa sağlamlığına və insanın həyat keyfiyyətinə mənfi təsir göstərə bilər.
Lordozun yayğın əlamətləri aşağıdakı kimi sıralana bilər:
Hərəkət məhdudiyyəti
Duruş pozğunluğu
Əzələ gərginliyi
Yorğunluq
Keyimə və ya qarışqa gəzməsi hissi
Lordoz-un yaranma səbəbləri
Lordoz, onurğanın normaldan daha çox içə doğru əyilməsi ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir. Bu anormal əyrilik müxtəlif amillərdən qaynaqlana bilər və onurğanın təbii düzülüşünü pozaraq ağrı və hərəkət məhdudiyyətinə yol aça bilər.
Lordozun səbəbləri arasında aşağıdakılar yer alır:
Pis duruş vərdişləri
Piylənmə (Obezite)
Əzələ balanssızlıqları
Hamiləlik
Onurğa zədələnmələri
Genetik amillər
Pis Duruş Vərdişləri
Uzun müddətli oturma və ya ayaqda durma zamanı yanlış duruş mövqeləri, onurğanın təbii əyriliklərini pozaraq lordozun inkişafına səbəb ola bilər.
Xüsusilə masa arxasında işləyən şəxslərdə erqonomik olmayan iş şəraiti və şüursuz duruş vərdişləri onurğanın aşağı hissəsində həddindən artıq içə doğru əyilməyə səbəb ola bilər. Bu vəziyyət zamanla bel nahiyəsində ağrı və hərəkət məhdudiyyətinə yol aça bilər.
Piylənmə (Obezite)
Həddindən artıq bədən çəkisi onurğaya əlavə yük bindirərək onun təbii düzülüşünü poza bilər. Xüsusilə qarın nahiyəsində toplanan artıq piy toxuması çanağın (pelvis) önə doğru əyilməsinə və bel nahiyəsində həddindən artıq içə doğru əyriliyə səbəb ola bilər.
Bu mexaniki dəyişikliklər onurğanın aşağı hissəsində təzyiq yaradır və lordozun inkişafı üçün zəmin hazırlayır.
Əzələ Balanssızlıqları
Qarın və bel əzələləri arasındakı güc və elastiklik balanssızlıqları onurğanın təbii əyriliklərinə təsir edə bilər. Zəif qarın əzələləri və gərgin bel əzələləri çanağın önə doğru əyilməsinə səbəb olaraq lordotik əyriliyi artıra bilər. Bu balanssızlıqlar postural pozğunluqlara və bel ağrılarına yol aça bilər.
Hamiləlik
Hamiləlik zamanı böyüyən uşaqlıq ağırlıq mərkəzinin önə sürüşməsinə səbəb olaraq onurğanın aşağı hissəsində əlavə bir əyrilik yarada bilər. Bu dəyişiklik, bədənin tarazlığı qorumaq cəhdi ilə bel nahiyəsində içə doğru bir əyilməyə yol açır. Hamiləlikdən sonra adətən bu vəziyyət düzəlir; lakin bəzi qadınlarda qalıcı ola bilər.
Genetik amillər
Bəzi şəxslər genetik meyllilik səbəbindən lordozun inkişafına daha çox meyilli ola bilərlər. Ailəsində onurğa əyrilikləri hekayəsi olan şəxslərdə bənzər postural pozğunluqların görülmə ehtimalı artır. Genetik amillər onurğa quruluşunun və əzələ-skelet sisteminin xüsusiyyətlərinə təsir edərək lordoz riskini artıra bilər.
Lordozun Müalicə Üsulları
Lordozun müalicəsi altta yatan səbəbə, simptomların şiddətinə və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətinə bağlı olaraq dəyişir. Müalicə planı, onurğadakı əyriliyin düzəldilməsi və xəstənin həyat keyfiyyətinin artırılması məqsədilə tərtib edilir.
Lordoz müalicəsində istifadə olunan üsullar bunlardır:
Məşqlər (İdman) və fizioterapiya: Əzələləri gücləndirmək və duruşu düzəltmək üçün tətbiq edilən proqramlardır.
Dərman müalicəsi: Ağrı və əzələ spazmını yüngülləşdirmək üçün ağrıkəsicilər və əzələ gevşetici dərmanlar istifadə olunur.
Korset istifadəsi: Onurğa əyriliyinə nəzarət etmək və dəstəkləmək üçün tövsiyə edilir.
Cərrahi müdaxilə: İrəliləmiş hallarda onurğanı sabitləşdirmək və əyriliyi düzəltmək üçün tətbiq olunur.
Həyat tərzi dəyişiklikləri: Çəkiyə nəzarət, müntəzəm məşqlər və erqonomik tədbirlərlə duruş yaxşılaşdırılır.
Lordozdan özümüzü necə qoruya bilərik?
Lordoz, onurğanın həddindən artıq önə əyilməsi ilə yaranan bir duruş pozğunluğudur. Sağlam bir duruş və onurğa quruluşunu qorumaq üçün bəzi tədbirlər görmək lazımdır.
Düzgün Duruş Vərdişlərinin İnkişaf etdirilməsi
Gündəlik həyatda düzgün duruş vərdişləri əldə etmək lordozun qarşısını almaqda kritik rol oynayır. Oturarkən erqonomik bir stuldan istifadə etmək və beli dəstəkləmək vacibdir. Ayaqda durarkən çiyinlər arxada, bədən ağırlığı bərabər şəkildə paylanmış bir mövqe mənimsənilməlidir. Xüsusilə kompüter arxasında işləyənlər üçün ekranın göz səviyyəsində olması onurğanın təbii əyriliyini qorumasına kömək edir.
Müntəzəm Məşqlər və Əzələlərin Gücləndirilməsi
Qarın və kürək əzələlərinin gücləndirilməsi, onurğanı dəstəkləyən strukturları daha davamlı edir. Pilates və yoqa kimi duruşa yönəlmiş məşqlər onurğanın düzülüşünü yaxşılaşdırmağa və elastikliyi artırmağa kömək edir. Aşağı təsirli aerobik məşqlər və müntəzəm dartınma hərəkətləri ilə əzələ-skelet sisteminin tarazlığı qoruna bilər.
Sağlam Çəkiyə Nəzarət
Artıq çəki, xüsusilə qarın nahiyəsindəki piylənmə, onurğaya əlavə təzyiq edərək lordoz riskini artırır. Balanslaşdırılmış bir pəhriz və müntəzəm fiziki fəaliyyətlə sağlam bir çəki qoruna bilər. Şəkərli və emal olunmuş qidalardan çəkinərək qidalanma vərdişləri yaxşılaşdırılmalı, bədən çəkisi ideal aralıqda saxlanılmalıdır.
Səhifənin məzmunu yalnız məlumat məqsədi daşıyır. Diaqnoz və müalicə üçün mütləq həkiminizlə məsləhətləşin.
